Kołacz (kołocz) śląski z serem

Kołocz (kołacz) śląski to słodki placek, popularny na Górnym Śląsku i Śląsku Opolskim. Wyróżnia go wyborny maślany smak i pracochłonna, złocista posypka w typie kruszonki, z warstwą cukru pudru na wierzchu.
Ciasto występuje w dwóch wariantach, z nadzieniem: serowym, makowym lub z jabłkami i bez nadzienia.
W 2011 roku zostało wpisane do rejestru jako Chronione Oznaczenie Geograficzne. Tradycyjnie ciasto podawano na wszystkich uroczystościach rodzinnych, weselach, odpustach, roznoszone w paczkach sąsiadom i rodzinie przez młodą parę przed weselem. Kołacze piecze się na dużych blachach i zasadniczo jest dość niskie.
Mój kołaczyk jest wyższy, ponieważ upiekłam go na mniejszej blaszce (25x30 cm). Osobiście nie potrzebuję żadnej szczególnej okazji, by delektować się tym pysznym ciastem, bo smakuje cały okrągły rok. Piekłam na specjalne zamówienie męża. Był zachwycony i to chyba najlepsza rekomendacja. Polecam!

Składniki na ciasto drożdżowe:
300 g mąki orkiszowej jasnej
50 ml mleka
100 ml śmietany 12-18%
40 g masła
1 jajko
1 żółtko
25 g drożdży
4 łyżki miodu/cukru
1/4 łyżeczki soli
Składniki na masę serową:
1 kg twarogu (u mnie ser z wiaderka)
3 jajka
1 szklanka ksylitolu/cukru
2 łyżki mączki ziemniaczanej
skórka otarta z 1 cytryny
Składniki na posypkę:
250 g mąki orkiszowej jasnej
125 g masła
4 łyżki ksylitolu/cukru
1 żółtko
Dodatkowo:
1 białko
zmielony ksylitol/cukier puder

Wykonanie:

• drożdże wymieszać w kubeczku z dwoma łyżkami mleka, aż się rozpłyną. Wszystkie składniki na ciasto drożdżowe umieścić w misie robota i zagnieść gładkie, lśniące ciasto odchodzące od brzegów misy. Przykryć folią spożywczą i odstawić w ciepłe miejsce do podwojenia objętości
• przygotowanie posypki: odmierzyć mąkę do misy miksera, dodać pokrojone na małe kawałeczki twarde, prosto z lodówki masło i przy pomocy mieszadła wymieszać do utworzenia kruszonki. Wbić żółtko i mieszać, aż składniki połączą się w kulę. Ciasto na posypkę powinno być bardzo zwięzłe. Owinąć w folię i wstawić do lodówki
• przygotowanie masy serowej: tradycyjnie używa się twarogu i należy go wówczas zmielić w maszynce do miesa lub przecisnąć przez praskę. Dobry ser z wiaderka znacznie ułatwia przygotowanie kołacza. Przygotowany ser wymieszać z cukrem, mączką ziemniaczaną i żółtkami - krótko, tylko do połączenia składników. Białka ubić na sztywną pianę i przy pomocy szpatułki wmieszać do masy serowej
• wyrośnięte ciasto drożdżowe podzielić na 2 części. 2/3 ciasta rozwałkować na cienki placek wielkości blaszki, drugi placek podobnie
• grubszy placek ułożyć na blaszce wyłożonej papierem do pieczenia. Gęsto ponakłuwać go widelcem, by nie urósł za bardzo podczas pieczenia. Wyłożyć na ciasto masę serową i rozprowadzić równomiernie szpatułką. Na serze ułożyć drugi cieńszy placek drożdżowy i podobnie ponakłuwać go widelcem. Posmarować placek rozbełtanym białkiem, by posypka lepiej się trzymała
• palcami odrywać małe kawałeczki ciasta. Formować lekko wciskając kciuk i układać na cieście jeden kawałek obok drugiego, delikatnie na "zakładkę" (ciasto urośnie i kruszonka się rozjedzie)
• piec w 200`C 35 minut

SMACZNEGO !