Spanakopita – grecki placek ze szpinakiem i serem feta
Z greckiej kuchni kocham najbardziej dwie rzeczy: choriatiki salata – popularną sałatkę zwaną u nas grecką oraz spanakopitę, czyli wytrawny placek ze szpinakiem i serem feta. Zresztą jak nie kochać chrupiącego ciasta filo nadzianego tak cudownym farszem? Do dziś pamiętam, jak zajadałem się nią na każdym rogu w Salonikach i był to chyba jeden z pierwszych przepisów, jakie przywiozłem ze sobą z podróży. Niestety prawie 20 lat temu ciężko było dostać w polskich sklepach ciasto filo, a domowe próby jego wykonania zwykle były dość daremne. Dlatego moja spanakopita miała zwykle formę tarty. Niemniej jednak była pyszna jak na tamte warunki! Ale skupmy się na oryginalnym przepisie!
Spanakopita (gr. σπανακόπιτα) z języka greckiego oznacza nic innego jak ciasto ze szpinakiem. Gdy w czasach bizantyjskich w Grecji pojawiło się ciasto filo, stało się ono z miejsca podstawą tamtejszej kuchni. Zaczęto wykorzystywać je zarówno do deserów, jak i do słonych dań i przekąsek. Spanakopita przypomina bałkański burek i bułgarską banicę. Główna różnica tkwi jednak w farszu, który składa się ze szpinaku, cebuli, czosnku, kopru, natki pietruszki, świeżej mięty oraz obowiązkowo sera feta (chociaż istnieją również wersje bez; dla rozróżnienia często stosuje się również nazwę spanakotiropita, która wspomina dodatek sera). Ponadto farsz doprawia się również gałką muszkatołową oraz często greckim oregano. Wszystko to następnie zamyka się między płatami ciasta filo posmarowanymi suto oliwą.
Ten grecki placek ze szpinakiem i serem feta to popularna przekąska, czy też meze (rodzaj przystawki). Chociaż z powodzeniem może stanowić również danie główne. Ja bardzo lubię serwować ją na imprezy, albo właśnie na obiad. Często z miseczką sałatki greckiej i tzatzików obok.
Aby spanakopita wyszła Wam perfekcyjnie, polecam użyć świeżego szpinaku. Ten mrożony jest zwykle zbyt drobno pocięty i rozwodniony, a tutaj zależy nam na tym, aby było czuć listki w farszu. Dlatego też nie smażymy go zbyt długo. Dodatkowo polecam wybrać dobry ser feta, koniecznie grecki. Wszelkie wyroby fetopodobne się do tego nie nadają. A i koniecznie pamiętajcie, aby wystudzić farsz przed dodaniem sera, ziół oraz jajek!
Oryginalnie spanakopitę przygotowuje się warstwowo, układając najpierw kilka arkuszy ciasta filo posmarowanych oliwą, następnie farsz, który ponownie przykrywa się ciastem. Jednakże ja bardzo lubię ten bułgarski sposób, w którym formujemy zawijasy na kształt ślimaka. Uważam, że wygląda to naprawdę efektownie, ale wybór pozostawiam już Wam. 😉
Składniki na Spanakopite:
- 8 arkuszy ciasta filo (ok. 300 g)
- 400 g młodych liści szpinaku
- 400 g sera feta
- 2 szalotki lub 1 cebula
- 6 ząbków czosnku
- 3 łyżki posiekanej natki pietruszki
- 3 łyżki posiekanego koperku
- 3 łyżki posiekanej mięty
- ½ łyżeczki gałki muszkatołowej
- ½ łyżeczki pieprzu
- 2 jajka
- 1 łyżka sezamu do posypania (opcjonalnie)
- ok. 100 ml oliwy z oliwek
Jak przygotować Spanakopite?
- Szalotkę lub cebulę oraz czosnek drobno posiekaj. Na patelni rozgrzej duży chlust oliwy z oliwek i zeszklij najpierw cebulę, a następnie dodaj czosnek i krótko podsmaż.
- Na patelnię dodawaj partiami szpinak, cały czas mieszając. Gdy zmniejszy objętość, dodawaj kolejną porcję. Nie duś szpinaku zbyt długo – zależy nam tylko na podsmażeniu i utracie objętości. Odstaw do całkowitego wystudzenia.
- Ser feta drobno pokrusz i połącz ze szpinakiem. Dodaj drobno posiekane: koperek, natkę pietruszki oraz miętę. Farsz dopraw gałką muszkatołową, pieprzem oraz opcjonalnie solą do smaku. Na sam koniec dodaj roztrzepane jajka i dokładnie wymieszaj.
- Patelnię lub żaroodporne naczynie o średnicy ok. 28-30 cm natłuść porządnie oliwą z oliwek.
- Na blat wyłóż pierwszy arkusz ciasta filo i posmaruj go oliwą z oliwek. Na koniec krótszego boku nałóż 1/8 farszu i rozprowadź go po długości, a następnie zawiń w rulon. Czynność powtórz dla kolejnych porcji ciasta.
- Rulony z ciasta układaj na patelni, formując ślimaka (końcówki z ciasta delikatnie zmarszcz i wkładaj jedną w drugą, aby były one ze sobą połączone). Formowanie polecam zacząć od środka. Wierzch spanakopity posmaruj ponownie oliwą z oliwek i posyp sezamem.
- Spanakopitę wstaw do piekarnika nagrzanego do 200°C i piecz przez ok. 30 minut, aż będzie złota i chrupiąca. Odstaw do przestudzenia, a następnie pokrój na porcje.
UWAGI
Spanakopitę możesz przygotować również bardziej tradycyjnie w prostokątnej blaszce o wymiarach ok. 20x30 cm. Na spód nałóż wtedy 3-4 arkusze ciasta posmarowane oliwą i złożone na pół, kolejno wyłóż cały farsz i przykryj kolejnymi 3-4 arkuszami ciasta złożonymi na pół.
Zrobiłeś/zrobiłaś ten przepis? Pochwal się efektami i otaguj mnie na Instagramie: @food_square 
