Słonecznikowiec

Wśród wielu domowych ciast słonecznikowiec zyskuje coraz większą popularność. Na tle klasycznych serników, makowców czy ciast drożdżowych wyróżnia się oryginalnym kremem z prażonych ziaren słonecznika oraz aksamitną warstwą kajmaku, która sprawia, że każdy kęs rozpływa się w ustach.
To, co przyciąga uwagę w słonecznikowcu, to przede wszystkim jego warstwy – ciemny, wilgotny biszkopt, wyrazisty krem na bazie mascarpone, słonecznika i kajmaku oraz delikatna polewa czekoladowa. Składniki są proste, łatwo dostępne, a efekt końcowy robi ogromne wrażenie. Całość świetnie się kroi, zachowuje świeżość przez kilka dni i smakuje jeszcze lepiej po kilku godzinach spędzonych w lodówce.
Jednym z kluczowych elementów w tym cieście jest słonecznik — często niedoceniany w cukiernictwie, choć to składnik o ogromnym potencjale smakowym. Uprażone ziarna nabierają głębokiego, orzechowego aromatu, który doskonale współgra ze słodyczą kajmaku. To właśnie ta nuta sprawia, że słonecznikowiec nie jest za słodki. Wypieki z dodatkiem słonecznika to świetna alternatywa dla klasycznych kremów na bazie orzechów — tańsza, lżejsza i równie pyszna.
Dla wielu osób słonecznikowiec może być też odkryciem, jeśli chodzi o wykorzystanie słonecznika w nieco innej odsłonie. Zamiast chrupać go jako przekąskę czy dodawać do pieczywa, możemy stworzyć z niego krem. To świetna inspiracja dla tych, którzy lubią eksperymentować w kuchni, szukają alternatyw dla popularnych składników i chcą zaskoczyć swoich bliskich czymś nowym.
Nie sposób nie wspomnieć też o roli oleju Kujawskiego z pierwszego tłoczenia, który pojawia się zarówno w cieście, jak i polewie. To właśnie on sprawia, że struktura wypieku jest delikatna, a czekoladowa warstwa zyskuje idealną konsystencję. Olej rzepakowy w ciastach to świetne rozwiązanie, wpływające nie tylko na smak, ale i na trwałość wypieku.
Warto też zauważyć, że słonecznikowiec doskonale wpisuje się w trend domowego wypiekania ciast bez zbędnych dodatków i konserwantów. Coraz więcej osób rezygnuje z gotowych produktów na rzecz własnych, sprawdzonych wypieków, które są nie tylko smaczniejsze, ale też zdrowsze. Słonecznikowiec to przykład ciasta, które można przygotować w domu bez żadnych sztucznych składników, mając pewność, co podajemy 🙂
Skrót przepisu na słonecznikowiec:
- W rondelku podgrzej olej Kujawski z cukrem, wodą i kakao. Mieszaj, aż składniki się połączą i cukier się rozpuści. Odstaw do przestudzenia.
- Ubij jajka ze szczyptą soli na puszystą pianę (ok. 6–8 minut). Masa powinna być jasna i gęsta
- Do jajek powoli wlej przestudzoną masę kakaową i krótko wymieszaj. Dodaj przesianą mąkę z proszkiem do pieczenia i delikatnie połącz składniki łopatką.
- Przelej ciasto do formy wyłożonej pergaminem (lub podziel na dwie formy). Piecz 30–35 minut w temperaturze 175°C. Po upieczeniu ostudź.
- Upraż słonecznik z olejem i cukrem na patelni, aż się skarmelizuje. Ostudź i pokrusz na mniejsze kawałki.
- Ubij mascarpone, dodaj kajmak i zmiksuj do połączenia. Wsyp 2/3 karmelizowanego słonecznika i wymieszaj.
- Przekrój ciasto na dwa równe blaty. Dolny nasącz espresso, rozsmaruj krem i przykryj drugim blatem. Ponownie skrop kawą i polej lekko przestudzoną polewą.
- Wierzch ciasta posyp wierzch pozostałym słonecznikiem w karmelu. Schłodź przed podaniem – słonecznikowiec najlepiej smakuje po kilku godzinach w lodówce.
Składniki na ciasto słonecznikowiec:
Składniki ciasto:
- 6 jajek L
- 180 ml oleju Kujawski z pierwszego tłoczenia
- 180 g cukru
- 50 g kakao
- 100 ml wody
- 1 łyżeczka proszku do pieczenia
- szczypta soli
Składniki krem:
- 250 g ziaren słonecznika
- 20 ml oleju Kujawskiego
- 100 g cukru
- 500 g mascarpone
- 300 g masy krówkowej/kajmaku
Składniki na polewę:
- 50 ml oleju Kujawskiego z pierwszego tłoczenia
- 25 ml wody
- 50 g cukru
- 15 g kakao
- do nasączenia 100 ml espresso + łyżeczka cukru, opcjonalnie łyżka rumu
Przygotowanie ciasta słonecznikowiec:
1.Do niedużego rondelka wlej olej Kujawski z pierwszego tłoczenia. Dodaj cukier, wodę i kakao. Całość podgrzewaj na małym ogniu, delikatnie mieszając, aż masa stanie się jednolita, a cukier się rozpuści. Gdy składniki się połączą, zdejmij rondelek z ognia i odstaw do całkowitego ostudzenia – masa kakaowa powinna być letnia lub chłodna przed dalszym użyciem.
2. Do dużej miski (najlepiej o pojemności 4–5 litrów) wbij jajka i dodaj szczyptę soli. Ubijaj je mikserem na wysokich obrotach przez około 6–8 minut, aż masa stanie się jasna, bardzo puszysta i kilkukrotnie zwiększy objętość. Gotowa masa jajeczna powinna przypominać konsystencją delikatną piankę.
3.Powoli wlej przestudzoną masę kakaową do ubitych jajek. Wymieszaj wszystko bardzo delikatnie – możesz użyć miksera ustawionego na najniższe obroty lub łyżki/ silikonowej łopatki. Następnie przesiej do masy mąkę z proszkiem do pieczenia i znów delikatnie wymieszaj. Mieszaj tylko do momentu, aż składniki się połączą – nie dłużej, by nie zniszczyć puszystej struktury ciasta.
4. Gdy ciasto jest już gotowe, przelej je od razu do formy (24×24 cm), której dno powinno być wyłożone pergaminem. Jeśli masz dwie identyczne foremki, możesz podzielić masę na pół i upiec dwa blaty osobno – to wygodne i ułatwia późniejsze składanie ciasta. Ciasto piecz w temperaturze 175°C przez 30–35 minut, a jeśli pieczesz dwa osobne blaty – skróć czas do około 20–22 minut. Przed wyjęciem sprawdź patyczkiem, czy ciasto jest już upieczone (patyczek powinien być suchy). Gotowe ciasto wystudź w formie.
5. Na suchą patelnię wlej olej Kujawski i wsyp ziarna słonecznika oraz cukier. Praż wszystko na średnim ogniu, cały czas mieszając, aż cukier się rozpuści i zacznie karmelizować, tworząc lekko złotą, chrupiącą warstwę wokół ziaren. Zwróć uwagę, by nie przypalić cukru, bo stanie się gorzki i popsuje smak. Gotowy karmelizowany słonecznik przełóż na pergamin lub płaski talerz i pozostaw do całkowitego wystudzenia. Gdy ostygnie, pokrusz go nożem na mniejsze kawałki.
6. W misce krótko ubij mascarpone – możesz użyć miksera lub rózgi kuchennej. Gdy serek stanie się puszysty, dodaj kajmak i ponownie zmiksuj, tylko do połączenia składników w jednolitą masę. Do gotowego kremu wsyp 2/3 wcześniej przygotowanego karmelizowanego słonecznika i wymieszaj całość łyżką. Jeśli jest ciepło, warto dodać do kremu 1 łyżeczkę żelatyny, by zapobiec jego rozlewaniu się podczas krojenia.
7. Upieczone i wystudzone ciasto przekrój poziomo na dwa równe blaty. Pierwszy blat ułóż z powrotem w formie i delikatnie nasącz go mieszanką espresso i cukru (możesz też dodać odrobinę rumu, jeśli lubisz). Na nasączone ciasto wyłóż cały krem i rozprowadź go równomiernie. Przykryj drugim blatem i również skrop go kawą. Z podanych wcześniej składników przygotuj drugą porcję polewy kakaowej – w identyczny sposób jak na początku – i lekko przestudzoną wylej na wierzch ciasta.
8. Na jeszcze lekko ciepłą polewę wysyp pozostałą część karmelizowanego słonecznika, lekko dociskając go dłonią, by się dobrze przykleił. Gotowe ciasto wstaw do lodówki na minimum kilka godzin – najlepiej smakuje dobrze schłodzone. Przed podaniem możesz je lekko oprószyć cukrem pudrem lub podać z dodatkową porcją kawy
Porady kulinarne do przepisu na słonecznikowiec:
1. Chłodzenie – słonecznikowiec najlepiej smakuje po kilku godzinach chłodzenia – krem nabiera wtedy odpowiedniej konsystencji, a wszystkie warstwy dobrze się „przegryzają”. Ciasto możesz przygotować dzień wcześniej i schować do lodówki na noc. Dzięki temu nie tylko zyskuje na smaku, ale także lepiej się kroi.
2. Uważaj przy karmelizowaniu - do karmelizowania słonecznika wybierz patelnię z grubym dnem – dzięki temu cukier równomiernie się rozpuści i nie przypali. Nie zostawiaj słonecznika bez nadzoru, bo proces karmelizacji trwa krótko i wymaga stałego mieszania. Przypalony cukier zepsuje smak całego kremu, więc warto być ostrożnym.
3. Kawa i odrobina alkoholu dla aromatu – jeśli chcesz, żeby słonecznikowiec miał bardziej wyrazisty smak, do espresso użyj dobrej jakości świeżo mielonej kawy. Odrobina rumu, amaretto lub likieru karmelowego dodatkowo wzbogaci aromat ciasta. To prosty sposób, by dodać mu głębi bez wielkiego wysiłku.
4. Dwa blaty zamiast przecinania – zamiast dzielić ciasto na blaty po upieczeniu, możesz upiec dwa cienkie placki oddzielnie – łatwiej je wtedy przełożyć kremem i uzyskać idealnie równą warstwę. To szczególnie pomocne, jeśli zależy Ci na estetycznym wyglądzie ciasta. Unikniesz też ryzyka kruszenia się przy krojeniu.
5. Temperatura składników ma znaczenie – do przygotowania kremu użyj schłodzonego mascarpone i lekko podgrzanego kajmaku – łatwiej połączą się w gładką, jednolitą masę. Zbyt zimny kajmak może tworzyć grudki, a zbyt ciepły rozrzedzi krem i wpłynie na stabilność całego słonecznikowca. Równowaga temperatur pozwoli uzyskać idealną konsystencję.
Wskazówki dla początkujących:
1. Dokładnie odmierzaj składniki – w przepisie na słonecznikowiec proporcje mają duże znaczenie – zbyt dużo mąki może sprawić, że ciasto będzie zbyt zbite, a za dużo cukru w polewie lub kremie spowoduje, że deser stanie się przesłodzony. Używaj wagi kuchennej i miarek, nie oceniaj „na oko”.
2. Mieszaj delikatnie, ale dokładnie – po dodaniu mąki do ubitej masy jajecznej nie miksuj – użyj silikonowej łopatki i mieszaj ruchami od dołu do góry. To pozwoli zachować puszystość ciasta i uniknąć jego opadnięcia po upieczeniu.
3. Nie otwieraj piekarnika w trakcie pieczenia – w czasie pieczenia słonecznikowca staraj się nie otwierać drzwiczek piekarnika. Nagła zmiana temperatury może spowodować opadnięcie ciasta lub jego nierównomierne wypieczenie. Sprawdź stopień upieczenia dopiero pod koniec czasu.
4. Pracuj z suchą i czystą miską – podczas ubijania białek lub całych jajek miska musi być całkowicie sucha i czysta, bez śladów tłuszczu. Inaczej masa może się nie ubić do odpowiedniej objętości, co wpłynie na strukturę całego słonecznikowca.
5. Przeczytaj przepis od początku do końca przed pieczeniem -zanim zaczniesz przygotowywać słonecznikowiec, dokładnie zapoznaj się z całym przepisem. Dzięki temu zrozumiesz kolejność kroków, unikniesz pomyłek i przygotujesz wszystkie składniki oraz sprzęt z wyprzedzeniem. To szczególnie ważne przy ciastach warstwowych, które wymagają precyzji i dobrej organizacji.
Przygotowanie ciast warstwowych nie musi być trudne ani czasochłonne, jeśli korzysta się z dobrze opracowanego przepisu. Wiele z nich bazuje na prostych składnikach i sprawdzonych proporcjach, które dają pewność, że wszystko się uda. Dodatkowo ciasta z kremem świetnie chłodzą się w lodówce, zyskując z czasem na smaku. Mamy dla Ciebie kilka dodatkowych propozycji mi.n. ciasto Mały Książę, ciasto z galaretką, borówkami i kremem, czekoladowe ciasto na oleju z wiśniami i kremem, ciasto Milky Way czy ciasto leśny mech z kremem chałwowym
Liczba porcji: 16
Czas przygotowania:
Stopień trudności: średnio trudny