Sos romesco

Sos romesco to jeden najpyszniejszych sosów, jaki powstał! Ta katalońska salsa wywodzi się z Tarragony i jest znana w całej Hiszpanii, chociaż najczęściej spotkacie się z nią właśnie w Katalonii. Sos romesco to popularny dodatek do grillowanych ryb, owoców morza, mięs oraz warzyw (w szczególności karczochów oraz ziemniaków). Chociaż świetnie smakuje nawet po prostu na dobrym pieczywie. W Katalonii w nieco innej wersji serwuje się go również z calçots – młodymi grillowanymi cebulkami ze szczypiorkiem. To popularne danie zwie się calçotada i jada się je na wiosnę. Salsa de calçots nie zawiera jednak orzechów laskowych.

Tradycyjny sos romesco składa się wyłącznie z grillowanych pomidorów oraz czosnku, które uciera się z papryczkami ñora (cat. nyora), odrobiną czerstwego chleba, prażonymi migdałami oraz orzechami laskowymi, winnym octem z sherry (Vinagre de Jerez) i solidną porcją oliwy z oliwek. Tutaj pragnę zaznaczyć, że w klasycznym sosie nie ma pieczonej czerwonej papryki, ani cebuli! Niemniej jednak ja bardzo lubię ich dodatek, ale to jest nieco wbrew katalońskiej tradycji. Sami możecie zdecydować, czy wolicie oryginalną wersję, czy też tę nieco podrasowaną. 😉 Niektórzy do sosu romesco dorzucają również orzechy włoskie, ale te nigdy nie rosły w Katalonii, więc nie jest to klasyczny dodatek.

Niezależnie, którą wersję wybierzecie, to obowiązkowym punktem jest grillowanie warzyw. Można to zrobić na tradycyjnym grillu, opiec je na gazie (jeśli macie możliwość) lub po prostu wstawić do pieca z włączoną górną grzałką, lub opcją grill. Opalenie warzyw jest konieczne, aby nadać charakterystyczny dymny posmak.

Najważniejszym dodatkiem sosu romesco są zdecydowanie papryczki ñora. To hiszpańska odmiana niewielkiej słodkiej okrągłej papryczki, którą suszy się na słońcu. Nadaje ona salsie charakterystyczny głęboki, lekko gorzki i dymny smak. Ponoć była to pierwsza odmiana papryki przywieziona przez Kolumba do Europy. Jej nazwa pochodzi od regionu La Ñora w Murcji, gdzie mnisi zajęli się jej hodowaniem. Jeśli nie uda Wam się zdobyć tych papryczek, to można użyć również meksykańskich cascabel lub ancho, albo doprawić sos pimentón de la Vera (ewentualnie klasyczną wędzoną papryką). Ja sam lubię dodać odrobinę pimentón niezależnie od tego. 😉

Tradycyjnie sos romesco uciera się w moździerzu, przez co można wyczuć poszczególne elementy salsy. Ja sam preferuję jednak jego gładką wersję przygotowaną w blenderze. Sos powinien mieć konsystencję gęstej śmietany. Gorąco polecam go jako dodatek do dań z grilla lub po prostu, jako doskonałą pastę do pieczywa!

Składniki na sos romesco:

• 4 dojrzale pomidory (ok. 500 g)
• 2 czerwone papryki (ok. 500 g, składnik nietradycyjny, ale moim zdaniem robi robotę)
• 1 biała cebula
• 1 główka czosnku
• 3-4 sztuki suszonych papryczek ñora (sprawdzą się również cascabel lub ancho)
• 50 g migdałów obranych ze skórki (mogą być również w płatkach)
• 50 g orzechów laskowych obranych ze skórki
• nieduży kawałek czerstwej bagietki
• 1 łyżeczka pimentón de la Vera (lub słodkiej wędzonej papryki, opcjonalnie, ale warto dodać gdy nie użyjesz suszonych papryczek)
• 100 ml oliwy z oliwek
• 30 ml octu winnego (najlepiej Vinagre de Jerez)
• sól, pieprz

Jak przygotować sos romesco?

1. Papryczki ñora przełóż do garnuszka z gotującą się wodą i gotuj ok. 20-30 minut, aż zmiękną. Wyjmij, odstaw do wystudzenia, a następnie usuń nasiona. Przełóż do kielicha blendera.
2. Cebulę obierz i pokrój w ćwiartki. Zetnij wierzch główki czosnku tak, aby widać było otwarte ząbki. Pomidory natnij na krzyż u podstawy.
3. Wszystkie warzywa umieść w żaroodpornym naczyniu i wstaw do piekarnika nagrzanego do 260°C z włączoną opcją grill (lub grzaniem tylko z góry). Piecz przez 20-30 minut, aż skórka warzyw się zwęgli. Paprykę (jeśli używasz) obróć w połowie czasu pieczenia, aby była równo opalona.
4. Po pieczeniu naczynie nakryj folią aluminiową, aby łatwo móc zdjąć skórkę z warzyw i odstaw do całkowitego wystudzenia.
5. Po wystudzeniu pomidory i paprykę obierz ze skóry (z papryki usuń również gniazda nasienne), a upieczony czosnek wyciśnij. Wszystkie upieczone warzywa przełóż do kielicha blendera. Płyn powstały podczas pieczenia również wlej.
6. Migdały i orzechy laskowe podpraż na suchej patelni, a następnie przełóż do blendera.
7. Do składników dorzuć jeszcze kromkę lub dwie czerstwej bagietki i zmiksuj całość na gładką pastę.
8. Kolejno do salsy wlej ocet, oliwę z oliwek i zmiksuj krótko ponownie. Jeśli sos będzie za gęsty, dolej więcej oliwy.
9. Sos romesco dopraw solą, pieprzem i opcjonalnie pimentón de la vera, aby uzyskać bardziej dymny posmak. Gotową salsę przechowuj w słoiczku w lodówce do tygodnia.

Zrobiłeś/zrobiłaś ten przepis? Pochwal się efektami i otaguj mnie na Instagramie: @food_square