Kartacze
Kartacze to jedna z najbardziej popularnych, tradycyjnych potraw w województwie podlaskim. Na Listę Produktów Tradycyjnych zostały wpisane już w 2005 roku. Robi się je z ciasta ziemniaczanego, zaś farsz najczęściej jest mięsny, chociaż spotkać można także kartacze nadziewane kapustą, grzybami lub serem.
Od klasycznych pyz z mięsem, kartacze różnią się tym, że są większe, mają podłużny kształt, więcej surowych ziemniaków w stosunku do gotowanych, a farsz najczęściej robi się z surowego, a nie gotowanego mięsa (a przynajmniej powinno się go tak robić). Farsz z surowego mięsa po ugotowaniu wypełnia kluski smacznym „sokiem mięsnym”, podobnie jak w przypadku gruzińskich chinkali. Farsz z gotowanego mięsa byłby po prostu zbyt suchy.
Kartacze są także popularną potrawą na Litwie, gdzie funkcjonują jako „cepeliny”.
Pamiętam pyszne cepeliny z mięsem jedzone w Wilnie, dlatego od dawna miałam ochotę odtworzyć ten smak. Niestety, pierwsze podejście do tej potrawy zakończyło się totalnym niepowodzeniem – za słabo odcisnęłam ziemniaki, dodałam za mało skrobi i gotowałam je za długo. W efekcie moje kartacze rozpuściły się w garnku ;) Nie poddałam się jednak, a drugie podejście okazało się już w 100% satysfakcjonujące. Kartacze wyszły przepyszne – dokładnie takie, jakie jadłam na Litwie. I jeśli kiedyś w przyszłości zawitam w rejony Podlasia, na pewno uraczę się tymi kluskami zamówionymi w restauracji. A póki co, pozostaje mi przyrządzanie ich w domu, do czego i Was namawiam.
KARTACZE
(4-5 porcji)
1kg surowych ziemniaków,
½ kg ugotowanych ziemniaków,
2 jajka,
2-3 czubate łyżki mąki ziemniaczanej,
sól
farsz:
500g mielonej wieprzowiny (karkówki lub łopatki, nie poleca się szynki),
2 ząbki czosnku,
sól i pieprz + dodatkowo kawałek słoniny na skwarki lub cebula
Mięso wymieszać z przeciśniętym przez praskę czosnkiem, doprawić solą i pieprzem. Uformować 10 małych wałeczków.
Surowe ziemniaki obrać i zetrzeć na papkę – tak jak na placki ziemniaczane. Mocno odcisnąć na sitku lub są pomocą gazy. Wyciśnięty sok zlać, a osadzoną na dnie skrobię dodać z powrotem do ziemniaków. Ugotowane ziemniaki utłuc praską i dodać do surowych. Wbić jajka i dodać tyle mąki, by powstało gęste, dość zwarte ciasto. Nabierać porcje ciasta i spłaszczać je w dłoniach na placki. Na środek nakładać wałeczek z mięsa i sklejać, formując podłużne kluski. Jeśli ciasto klei się do rąk, zwilżyć dłonie wodą.
W dużym garnku zagotować osoloną wodę. Kartacze gotować w dwóch partiach (tak, aby mogły swobodnie pływać) na niedużym ogniu przez 20-25 minut. Delikatnie wyjmować łyżką cedzakową.
Przed podaniem kartacze okrasić skwarkami lub zrumienioną cebulką.
Podawać z surówką.
