Dziad Bożonarodzeniowy

Wspaniałe bożonarodzeniowe ciasto, którego korzenie sięgają kuchni kresowej. „Dziad” prawdopodobnie powstał w opozycji do wielkanocnej baby, jednak nigdy nie zrobił, tak jak ona, kariery w polskiej kuchni... A szkoda, bo to bogate, wielowarstwowe ciasto warte jest tego, by raz w roku gościło na naszych stołach. Nie da się ukryć, że jego przygotowanie jest trochę pracochłonne, ale według mnie taki trud się opłaca :)
Pierwszy raz jadłam dziada kilka lat temu. Zrobiła go moja ciocia i ciasto zapadło mi w pamięci do tego stopnia, że postanowiłam odtworzyć tamten smak. Z pomocą przyszedł mi przepis z jakiegoś starego numeru „Poradnika Domowego”, jednak dokonałam w nim paru zmian, chociażby wzbogacając skład w marcepan.


Dziad Bożonarodzeniowy:
ciasto:
600g mąki,
60g świeżych drożdży,
5 żółtek,
100g cukru + 1 łyżka,
1 łyżka cukru waniliowego,
125g masła,
½ szklanki mleka,
szczypta soli

warstwa orzechowo-marcepanowa:
200g marcepanu,
120g grubo posiekanych orzechów włoskich,
1 białko

warstwa makowa:*
120g mielonego maku,
½ szklanki cukru,
1 łyżka masła,
odrobina skórki startej z cytryny,
2-3 łyżki rodzynek,
1 białko,
odrobina aromatu migdałowego

warstwa konfiturowa:
250g konfitury wiśniowej,
50g rodzynek,
50g suszonych moreli,
50g suszonych śliwek

+ dodatkowo roztrzepane jajko do posmarowania po wierzchu


Drożdże rozetrzeć z łyżką cukru i odrobiną mleka. Odstawić na 15 minut, aby zaczyn wyrósł.
Żółtka utrzeć ze 100g cukru i cukrem waniliowym na puszystą masę. Pozostałe mleko zagotować z masłem. Połowę mąki przesiać do miski, dodać sól, zalać wrzącym mlekiem z masłem i wymieszać. Gdy trochę przestygnie, wyrobić, dodając masę z żółtek i resztę mąki, aż ciasto będzie gładkie, lśniące i nie będzie kleić się do rąk i miski. Miskę z ciastem przykryć ściereczką i odstawić na 1 godzinę w ciepłe miejsce.
W tym czasie przygotować nadzienie.

Warstwa orzechowo-marcepanowa: marcepan lekko podgrzać (np. w mikrofalówce) i utrzeć z odrobiną wrzątku, aby masa była bardziej smarowna. Dodać orzechy i pianę ubitą z białka, dokładnie wymieszać.

Warstwa makowa: mielony mak zaparzyć wrzątkiem w ilości podanej na opakowaniu. W rondlu stopić masło, dodać mak i cukier, smażyć na małym ogniu 10-15 minut. Gdy masa nieco ostygnie, dodać skórkę z startą z cytryny, aromat migdałowy i pianę z ubitego białka. Warstwa konfiturowa: morele i śliwki drobno pokroić, wymieszać z rodzynkami i konfiturą.

Formę do pieczenia o wymiarach 38 x 11 cm wyłożyć papierem do pieczenia.
Wyrośnięte ciasto podzielić na cztery części. Każdą część rozwałkować na placki grubości 0,5cm i wymiarach 3-4 cm szersze niż wymiary formy. Na dnie ułożyć jeden placek, formując po bokach ranty. Posmarować masą konfiturową. Przykryć drugim plackiem, doklejając go do rantów pierwszego i analogicznie formując rant. Posmarować masą makową. Przykryć trzecim plackiem, sklejając brzegi z poprzednim i tak samo formując rant. Posmarować masą marcepanowo-orzechową. Przykryć ostatnim plackiem, zawijając nadmiar ciasta pod spód, tak aby boki były dobrze sklejone z poprzednimi warstwami ciasta. Odpowiednie i staranne sklejenie warstw ciasta jest ważne, ponieważ zapobiednie to rozpadaniu się ciasta podczas krojenia.
Wierzch ciasta posmarować roztrzepanym jajkiem.
Ciasto piec w 180 stopniach przez godzinę.
Kroić dopiero, gdy dobrze ostygnie.


* Zamiast robić masę makową, można użyć gotowej masy z puszki. Zwróćcie uwagę, by była jak najlepszej jakości i bez konserwantów.


Przepis powstał na potrzeby projektu e-booka ze świątecznymi przepisami przy współpracy z serwisem zPierwszegoTloczenia.pl oraz ZT Kruszwica :)